V&D-tafelkleden, V&D-onderbroeken, V&D-radio’s: de verzameling van deze historicus gaat naar het Openluchtmuseum

Het klinkt ernstiger dan het is. „Ik heb levenslang V&D”, zegt Philippe Hondelink. De 58-jarige historicus heeft geen geheimzinnige ziekte onder de leden. Wat hij wil zeggen is dat zijn leven in het teken staat van Vroom & Dreesmann, de warenhuisketen die zeven jaar geleden na lang kwakkelen ophield te bestaan.

Met zijn ouders bezocht hij als kind al regelmatig het V&D-filiaal in Groningen. Daar stond hij voor het eerst van zijn leven op een roltrap, vergaapte hij zich aan het aapjesorkest, de automaat met musicerende poppen die destijds in de meeste vestigingen van het concern stond, en kocht hij in de Schoolcampus van het warenhuis zijn schriften, pennen en agenda’s.

Gedurende zijn studententijd werkte Hondelink als ‘doza-hulp’ (donderdag- en zaterdagkracht) in het Groningse filiaal. Eerst als verkoper op de badkamer- en de doe-het-zelfafdeling. en toen het daar rustiger werd door de opkomst van de gespecialiseerde bouwmarkten ook op andere afdelingen.

V&D was een plezierige werkomgeving, zegt hij. „Het voelde als familie en er heerste destijds een prettige sfeer. Het warenhuis werd in die jaren nog druk bezocht, iedere Nederlander kwam er weleens.”

Rommelmarkten

Zijn universitaire afstudeerscriptie ging over de eerste 25 jaar van het bedrijf. Later publiceerde hij diverse studies over de families en het concern, waaronder de lijvige geschiedschrijving Vroom & Dreesmann: de opkomst en ondergang van het warenhuis (1887-2016).

Rond het honderdjarig bestaan van V&D in 1987 begon Hondelink met het verzamelen van voorwerpen die met het warenhuis te maken hebben. Het leek hem een manier om de vertrouwde bedrijfscultuur voor volgende generaties te bewaren. Op rommelmarkten en via online verkoop-sites ging hij op zoek naar artikelen met het V&D-logo erop, van speldendoosjes en kampeerartikelen tot chocoladeletters. Ook objecten als reclameborden, kassa’s en bedrijfskleding hadden zijn belangstelling.

Voor gebruikte merkkleding van V&D had hij geen interesse. Wel telt zijn collectie vele onderbroeken en overhemden, allemaal nog in de originele verpakking. „Bij het uitruimen van kasten en zolders vinden nabestaanden vaak van alles. Omdat ik bij lezingen over V&D altijd vertel over mijn verzameling, kreeg ik van alles aangeboden.” Hij kreeg veel cadeau en anders betaalde hij meestal een luttel bedrag.

De laatste jaren dacht hij na over de toekomst van zijn 3.500 objecten tellende collectie. „Mijn kinderen hebben er niks mee.” Dat het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem zijn collectie tegen een passende vergoeding wilde overnemen vereerde hem zeer.

Daar gaat mijn kindje, dacht Hondelink toen zijn verzameling onlangs in drie vrachtwagens verdween. Het gevoel van verlies verdween snel, zegt hij. De zekerheid dat zijn V&D-collectie nu deel uitmaakt van de rijkscollectie en toekomst krijgt, maakt hem blij.

Mini-warenhuis

Conservator Tim Smeets spreekt van een „unieke collectie” die „heel mooi past in het profiel van het Openluchtmuseum”. Het museum is voorlopig druk met het in kaart brengen en registreren van de collectie, ondergebracht in het CollectieCentrum Nederland (CCNL) in Amersfoort, het depot van vier grote rijkscollecties.

Het museum heeft plannen om de V&D-objecten onder meer te gebruiken voor de inrichting van een mini-warenhuis en een reeks woning-interieurs in uiteenlopende stijlen. De verzameling is vrij compleet en geeft een goed beeld van honderdtwintig jaar winkelervaring, zegt Hondelink. „De conservatoren verbaasden zich over de breedte van mijn verzameling. Ik heb bijvoorbeeld diverse wekker-radio’s van het huismerk Vendomatic. Uit de jaren zestig, maar ook uit de jaren zeventig en tachtig.”

Mist hij het warenhuis? Het is de eerste vraag waar Hondelink, secretaris District Noord bij belangenbehartiger Koninklijke Metaalunie, eventjes over moet nadenken. „De winkel mis ik wel. Maar detailhandelsvormen komen en gaan. Voor V&D was de geschiedenis rond.”

Als verzamelaar is hij grotendeels gestopt, hoewel hij altijd openstaat voor bijzondere voorwerpen. Als V&D-historicus is hij nog niet klaar met het concern. Hij geeft nog steeds graag lezingen en heeft nog plannen voor een boek over een lid van de familie Dreesmann.

Foto linksboven: Een tafelkleed van Vendolin uit de jaren zeventig. Foto rechtsboven: Een dekbedset uit de jaren zeventig. Foto onder: Instructiebord voor V&D-personeel uit de jaren zestig.

Foto’s Diewertje Bravenboer